شیر پروانه ای یکی از پرکاربردترین انواع شیرآلات صنعتی است که به دلیل عملکرد سریع، وزن سبک و قیمت اقتصادی، در صنایع مختلف مورد استفاده قرار میگیرد. این شیرها در متریالهای مختلف مانند چدن، فولاد و پلیمر تولید شده و با عملگرهای دستی، گیربکسی، پنوماتیک و برقی عرضه میشوند. برای خرید بهترین مدل با توجه به نیاز صنعت خود، آگاهی از مشخصات فنی، نوع آببندی و فشار کاری ضروری است. در تاتکو صنعت، انواع شیر پروانه ای با کیفیت بالا و مشاوره تخصصی در دسترس شماست.
شیر پروانه ای یکی از پرکاربردترین انواع شیرآلات کنترلی است که به دلیل طراحی ساده، وزن کم و عملکرد سریع در صنایع مختلف استفاده میشود. این شیرها در سیستمهای مختلف انتقال سیالات برای کنترل جریان به کار میروند و در مدلهای چدنی، فولادی و استنلس استیل عرضه میشوند. در ادامه، با انواع، کاربردها و نکات مهم خرید شیر پروانه ای صنعتی آشنا خواهید شد.
معرفی شیر پروانه ای
شیر پروانه ای (butterfly valve) یک نوع شیر صنعتی است که با یک دیسک چرخشی جریان سیال را کنترل میکند. این شیر به دلیل طراحی فشرده، عملکرد سریع و ساختار ساده، در بسیاری از سیستمهای لولهکشی استفاده میشود. مکانیزم آن به گونهای است که با چرخش ۹۰ درجهای دیسک، مسیر سیال باز یا بسته میشود.
نحوه عملکرد شیر پروانه ای
باترفلای ولو با چرخش یک دیسک دایرهای در داخل بدنه شیر، جریان سیال را کنترل میکند. این دیسک به یک محور متصل است که با چرخش ۹۰ درجهای، مسیر عبور سیال را باز یا مسدود میکند. در حالت کاملاً باز، دیسک به موازات جریان قرار گرفته و کمترین مقاومت را ایجاد میکند، در حالی که در حالت بسته، دیسک عمود بر جریان شده و آن را متوقف میسازد.
انواع شیر پروانه ای
شیر پروانه ای یا همان باترفلای ولو دارای انواع مختلفی است که بر اساس ویژگیها و عملکرد خاص خود در صنایع مختلف به کار میروند. در اینجا به بررسی انواع مختلف شیر پروانهای میپردازیم:
- شیر پروانه ای دستی
این نوع شیر پروانه ای بهوسیله دسته یا اهرم دستی باز و بسته میشود. این شیرها برای مصارف ساده و کمفشار مناسب هستند و در بسیاری از سیستمهای صنعتی که نیاز به تنظیم دستی دارند، کاربرد دارند.
- شیر پروانه ای موتوری (الکتریکی)
شیر پروانهای موتوری برای سیستمهایی که نیاز به باز و بسته شدن اتوماتیک دارند استفاده میشود. این شیرها بهوسیله موتور الکتریکی عمل میکنند و در کاربردهایی که نیاز به کنترل از راه دور و یا تنظیم دقیق جریان است، استفاده میشوند.
- شیر پروانه ای پنوماتیک
شیر پروانه ای پنوماتیک با استفاده از فشار هوا برای باز و بسته شدن عمل میکند. این نوع شیرها بهویژه در سیستمهای صنعتی که نیاز به عملکرد سریع و دقیق دارند، کاربرد دارند. معمولاً در صنایع خودکار، خطوط تولید، و کنترل سیالات با فشار و دماهای مختلف به کار میروند.
-
شیر پروانه ای با عملگر گیربکسی
در این نوع شیر پروانه ای، عملگر گیربکسی بهعنوان یک واسطه میان چرخش دستگیره و حرکت صفحه شیر عمل میکند. گیربکس این امکان را فراهم میآورد که نیروی فیزیکی مورد نیاز برای باز و بسته کردن شیر کاهش یابد، و بنابراین این نوع شیرها معمولاً برای کاربردهای صنعتی و بزرگتر با نیاز به نیروی دست کمتر استفاده میشوند.
- شیر پروانه ای با عملگر هیدرولیکی
این نوع شیر پروانه ای مشابه شیر پنوماتیک است، با این تفاوت که در آن به جای فشار هوا از فشار سیالات هیدرولیکی استفاده میشود. این شیرها معمولاً برای کاربردهایی با فشار بالا و نیاز به قدرت بیشتر طراحی میشوند.
-
شیر پروانه ای فلنج دار
شیر پروانه ای فلنج دار بهطور خاص برای اتصال به لولهها از فلنجها استفاده میکند. این نوع شیر در سیستمهایی که نیاز به اتصال محکم و مقاوم به لولهها دارند، مانند سیستمهای آبرسانی و تصفیه آب، بسیار رایج است.
-
شیر پروانهای سوینگی
شیر پروانه ای سوینگی یک طراحی خاص دارد که در آن پروانه میتواند حول محور خود بچرخد. این نوع شیر بیشتر برای کاربردهای خاص و لولهکشیهای صنعتی به کار میرود.
- شیر پروانه ای بدون فلنج
این نوع شیر برای نصب و راهاندازی سریعتر و سادهتر طراحی شده است و به لولهها بهوسیله پیچ و مهره متصل میشود. این شیرها معمولاً در مصارف کمفشار و سبک کاربرد دارند.
مشخصات فنی شیر پروانه ای
شیر پروانه ای یکی از انواع شیرآلات صنعتی است که برای قطع و وصل جریان سیالات بهکار میرود و بهطور خاص در سیستمهای فشار پایین و متوسط مورد استفاده قرار میگیرد. مشخصات فنی این نوع شیرها شامل جنبههای مختلفی است که در ادامه به توضیح مهمترین آنها پرداخته میشود:
-
ماده ساخت بدنه
شیر پروانه ای (butterfly valve) معمولاً از مواد مقاوم در برابر خوردگی و فشار مانند چدن، فولاد ضد زنگ، برنز یا پلاستیکهای مهندسی ساخته میشود. این مواد بسته به نوع سیال و شرایط محیطی انتخاب میشوند تا عمر طولانی و عملکرد مناسب را تضمین کنند.
-
نوع سیال و فشار کاری
این شیرها بهطور کلی برای سیستمهایی با فشار کاری متوسط (تا 16 بار) طراحی میشوند. شیرهای پروانهای به دلیل ساختار ساده و کمحجم خود، در صنایع مختلف مانند صنایع شیمیایی، غذایی و دارویی، نفت و گاز، و سیستمهای آبرسانی بهکار میروند.
-
دمای کاری
محدوده دمایی شیر پروانهای معمولاً بین -10 تا 200 درجه سانتیگراد است. این محدوده دما بسته به جنس بدنه و پوششهای داخلی شیر متفاوت است و میتواند برای سیستمهای با دماهای بالا یا پایین تنظیم شود.
-
نوع عملگر
عملگر شیر پروانه ای میتواند دستی، پنوماتیک، یا موتوری باشد. عملگرهای موتوری و پنوماتیک معمولاً برای کنترل دقیق و اتوماتیک جریان سیال بهکار میروند، در حالی که عملگرهای دستی برای سیستمهای سادهتر و کاربری کمتر پیچیده مناسب هستند.
-
میزان گشتاور و باز و بسته شدن
شیرهای پروانه ای معمولاً با گشتاور پایین عمل میکنند و نیاز به نیروی کمتری برای باز و بسته شدن دارند. این ویژگی آنها را برای کاربردهایی که در آنها نیاز به عملیات سریع و کمهزینه است، مناسب میسازد.
-
نوع سیال و ویسکوزیته
شیرهای پروانه ای برای عبور سیالاتی با ویسکوزیته پایین و متوسط طراحی شدهاند، اما با استفاده از پوششها و طراحیهای خاص، میتوانند برای سیالات با ویژگیهای خاص مانند سیالات خورنده یا پودرها نیز مناسب شوند.
-
نوع آببندی
سیستمهای آببندی در باترفلای ولوها نقش مهمی در جلوگیری از نشتی دارند. این شیرها معمولاً دارای یک لاستیک یا مواد آببندی مقاوم در برابر سایش هستند که در کنار پروانه، آببندی مؤثری را فراهم میکنند.
-
طول عمر و نگهداری
شیر پروانه ای به دلیل ساختار ساده، به نگهداری کمتری نیاز دارد. عمر طولانی آن به استفاده از مواد با کیفیت بالا و طراحی دقیق بستگی دارد، بهویژه در کاربردهای فشار بالا یا در معرض سیالات خورنده.
میزان تحمل فشار باری (کلاس بدنه) شیر پروانه ای
- شیر پروانه ای کلاس 150
- شیر پروانه ای کلاس 300
- شیر پروانه ای کلاس 600
- شیر پروانه ای کلاس 900
- شیر پروانه ای کلاس 1500
- شیر پروانه ای کلاس 2500
- شیر پروانه ای کلاس PN10
- شیر پروانه ای کلاس PN16
- شیر پروانه ای کلاس PN25
انواع شیر پروانه ای از نظر جنس بدنه
شیر پروانه ای (butterfly valve) از نظر جنس بدنه به چند دسته مختلف تقسیم میشود که هرکدام ویژگیها و مزایای خاص خود را دارند. انتخاب جنس بدنه شیر پروانهای بستگی به نوع سیال، دما، فشار و شرایط محیطی دارد. در اینجا انواع مختلف شیر پروانهای از نظر جنس بدنه آورده شده است:
-
شیر پروانه ای با بدنه چدنی
ویژگیها: این شیرها معمولاً دارای قیمت مناسب و مقاومت خوبی در برابر فشارهای پایین هستند. بدنه چدنی برای استفاده در صنایع سبک و کاربریهای معمولی مناسب است.
کاربرد: در خطوط آب، فاضلاب، سیستمهای آبیاری و برخی از صنایع شیمیایی با فشار و دمای پایین استفاده میشود.
مزایا: قیمت ارزان و مقاومت خوب در برابر خوردگی در محیطهای غیر خورنده.
معایب: مقاومت کم در برابر فشار و دماهای بالا.
-
شیر پروانه ای با بدنه استنلس استیل (فولاد ضد زنگ)
ویژگیها: شیرهای پروانه ای با بدنه استنلس استیل مقاومت بسیار بالایی در برابر خوردگی، ساییدگی و دماهای بالا دارند. این نوع شیر برای کاربردهای پیچیدهتر و سیالات خورنده بسیار مناسب است.
کاربرد: در صنایع شیمیایی، دارویی، غذایی و نفت و گاز، همچنین در سیستمهای آب آشامیدنی و سایر سیالات خورنده استفاده میشود.
مزایا: مقاومت بسیار بالا در برابر خوردگی و دماهای بالا، طول عمر بیشتر.
معایب: قیمت بالا نسبت به سایر جنسها.
-
شیر پروانه ای با بدنه برنزی
ویژگیها: برنز، مادهای با خواص مقاوم در برابر خوردگی است که برای سیستمهای آبی و برخی صنایع شیمیایی مناسب است. این شیرها معمولاً برای سیالاتی با دمای پایینتر و محیطهای کمتر خورنده کاربرد دارند.
کاربرد: در سیستمهای آب، گرمایش، تهویه و برخی کاربردهای صنعتی دیگر.
مزایا: مقاومت خوب در برابر خوردگی، مناسب برای محیطهای با دمای متوسط.
معایب: کمتر مناسب برای شرایط سختتر و سیالات بسیار خورنده.
-
شیر پروانه ای با بدنه آلومینیومی
ویژگیها: شیرهای پروانهای با بدنه آلومینیومی بهطور عمده در کاربردهای سبک صنعتی استفاده میشوند. آلومینیوم نسبت به چدن سبکتر است و در برابر خوردگی مقاومت نسبی دارد.
کاربرد: در صنایع کمخطر، سیستمهای آب و فاضلاب، سیستمهای تهویه و صنایع غذایی با فشار پایین.
مزایا: وزن سبک، مقاومت مناسب در برابر خوردگی، و قیمت اقتصادی.
معایب: مقاومت کمتر در برابر دماهای بالا و فشارهای زیاد.
-
شیر پروانه ای با بدنه PVC و CPVC
ویژگیها: این نوع شیرها معمولاً برای کاربردهایی که نیاز به مقاومت بالا در برابر مواد شیمیایی دارند، مناسب است. PVC و CPVC دارای ویژگیهای خوبی در برابر مواد شیمیایی خورنده و دماهای پایینتر هستند.
کاربرد: در صنایع شیمیایی، آبیاری، آبرسانی، تصفیه آب و دیگر سیستمهای شیمیایی.
مزایا: مقاومت عالی در برابر مواد شیمیایی، قیمت مقرون به صرفه.
معایب: مقاومت کم در برابر دماهای بسیار بالا و فشار زیاد.
-
شیر پروانه ای با بدنه برنز مقاوم در برابر حرارت
ویژگیها: برنز مقاوم در برابر حرارت ویژگیهای مشابه برنز معمولی دارد، اما برای شرایط دمای بالا مناسبتر است.
کاربرد: در صنایعی که با دماهای بالا سروکار دارند، مانند صنایع نفت، گاز و انرژی.
مزایا: مقاومت در برابر دماهای بالا و سیالات با ویژگیهای خاص.
معایب: قیمت بالاتر و نیاز به مراقبت در برابر شرایط خاص.
-
شیر پروانه ای با بدنه فولادی
ویژگیها: شیرهای پروانه ای با بدنه فولادی به دلیل مقاومت بالا در برابر فشار و دماهای زیاد در صنایع سنگین و شرایط سخت کاربرد دارند. این نوع شیر معمولاً در سیستمهای با فشار و دمای بالا استفاده میشود.
کاربرد: در صنایع نفت و گاز، پتروشیمی، نیروگاهها و سایر صنایع با شرایط سخت.
مزایا: مقاومت عالی در برابر فشار، دما و ضربه، طول عمر بالا و مناسب برای کاربردهای سنگین.
معایب: قیمت بالاتر و وزن بیشتر نسبت به سایر انواع.
-
شیر پروانه ای با بدنه پلیمر (پلیاتیلن و پلیپروپیلن)
ویژگیها: شیرهای پروانه ای با بدنه پلیمر به دلیل وزن سبک، مقاومت در برابر خوردگی و قیمت مناسب، برای کاربردهای خاص در محیطهای شیمیایی و آبوهوای مرطوب مناسب هستند. این شیرها معمولاً در خطوط انتقال سیالات شیمیایی و آبهای بازیافتی استفاده میشوند.
کاربرد: در صنایع شیمیایی، تصفیه آب، آبیاری و صنایع غیرخورنده.
مزایا: وزن سبک، قیمت مناسب، مقاومت در برابر خوردگی و مواد شیمیایی.
معایب: محدودیت در تحمل فشار و دمای بالا.
اصلیترین کاربردهای شیر پروانه ای
-
صنایع نفت، گاز و پتروشیمی
- کنترل جریان سیالات نفتی، گازی و شیمیایی
- استفاده در خطوط لوله با سایز بزرگ و فشار متوسط
-
تصفیه آب و فاضلاب
- تنظیم و قطع و وصل جریان آب
- استفاده در ایستگاههای پمپاژ و شبکههای انتقال
-
سیستمهای تهویه مطبوع (HVAC)
- کنترل جریان هوا در سیستمهای گرمایشی و سرمایشی
- استفاده در ساختمانهای تجاری و صنعتی
- صنایع غذایی و دارویی
- کنترل جریان مواد اولیه مایع و گاز در خطوط تولید
- رعایت استانداردهای بهداشتی برای جلوگیری از آلودگی
-
صنایع دریایی و کشتیسازی
- کنترل و مدیریت جریان آب در سیستمهای خنککننده و تأمین آب دریا
- مقاوم در برابر خوردگی و محیطهای مرطوب
-
نیروگاهها و صنایع تولید برق
- استفاده در سیستمهای آبرسانی و بخار
- تنظیم جریان آب در بویلرها و توربینها
-
سیستمهای آتشنشانی
- تنظیم جریان آب در شبکههای اطفای حریق
- کاربرد در تجهیزات ضدحریق در ساختمانهای صنعتی و شهری
نکات مهم در انتخاب و خرید شیر پروانه ای
برای خرید شیر پروانه ای، باید به چند فاکتور اساسی توجه کنید تا انتخابی مناسب و کارآمد داشته باشید. اولین نکته، جنس بدنه شیر پروانهای است که میتواند از چدن، فولاد، استنلس استیل یا پلیمر باشد و بر اساس شرایط سیال و محیط انتخاب میشود.
در مرحله بعد، نوع عملگر شیر پروانه ای (دستی، گیربکسی، پنوماتیکی یا برقی) اهمیت دارد که بر اساس نیاز سیستم مشخص میشود. همچنین، سایز و کلاس فشاری شیر پروانهای باید متناسب با خطوط لوله و میزان فشار کاری باشد.
در هنگام خرید شیر پروانه ای، نوع اتصال آن (ویفری، لاگ، فلنجدار یا جوشی) نیز بررسی شده و استانداردهای آببندی و تحمل دما و فشار مورد توجه قرار میگیرد. علاوه بر این، انتخاب برند معتبر و دسترسی به قطعات یدکی از دیگر مواردی است که در خرید شیر پروانهای باید مدنظر داشته باشید.
مزایای استفاده از شیر پروانه ای در صنایع
شیر پروانه ای (butterfly valve) به دلیل طراحی ساده و عملکرد سریع، یکی از پرکاربردترین انواع شیرآلات در صنایع مختلف است. این شیرها وزن کم و ابعاد کوچکی دارند که نصب و نگهداری آنها را آسان میکند. علاوه بر این، میزان افت فشار در آنها حداقل بوده و امکان کنترل دقیق جریان را فراهم میکنند. یکی از دلایل محبوبیت این محصول، قیمت مناسب شیر پروانه ای نسبت به سایر انواع شیرآلات صنعتی است که در پروژههای بزرگ به کاهش هزینهها کمک میکند.
از دیگر مزایای این شیر میتوان به دوام بالا و قابلیت استفاده در شرایط مختلف، از سیالات خورنده تا سیستمهای دمای بالا، اشاره کرد. همچنین، خرید شیر پروانه ای به دلیل وجود مدلهای متنوع در جنس بدنه و عملگر، انتخابی منعطف برای صنایع نفت، گاز، پتروشیمی، آب و فاضلاب محسوب میشود. این ویژگیها باعث شده تا بسیاری از مهندسان هنگام انتخاب تجهیزات صنعتی، شیر پروانه ای را به عنوان یک گزینه اقتصادی و کارآمد در نظر بگیرند.
عوامل مؤثر بر قیمت شیر پروانه ای
قیمت شیر پروانه ای تحت تأثیر چندین عامل قرار دارد که در ادامه به مهمترین آنها اشاره میکنیم:
- جنس بدنه: متریال ساخت، مانند چدن، فولاد یا پلیمر، تأثیر مستقیمی بر قیمت شیر پروانه ای دارد. بهعنوان مثال، قیمت شیر پروانه ای چدنی معمولاً نسبت به مدلهای فولادی کمتر است.
- نوع عملگر: شیرهای پروانهای بهصورت اهرمی، گیربکسی، پنوماتیک و برقی عرضه میشوند. قیمت شیر پروانه ای پنوماتیک به دلیل عملکرد خودکار و نیاز به تجهیزات جانبی، بالاتر از مدلهای دستی است.
- ابعاد و فشار کاری: هرچه سایز و کلاس فشاری شیر بیشتر باشد، قیمت آن نیز افزایش مییابد.
- برند و کیفیت ساخت: تولیدکنندگان معتبر معمولاً محصولات باکیفیتتر و بادوامتری ارائه میدهند که بر قیمت نهایی تأثیر دارد.
- نوع آببندی: متریال دیسک و سیت آببندی، بسته به نوع سیال و دمای کاری، میتواند هزینه شیر را افزایش دهد.
در نتیجه، هنگام خرید شیر پروانهای باید تمامی این عوامل را در نظر بگیرید تا بهترین گزینه را با توجه به نیاز صنعت خود انتخاب کنید.
عوامل مؤثر بر قیمت شیر پروانه ای
قیمت شیر پروانه ای به عوامل متعددی بستگی دارد که در ادامه به مهمترین آنها اشاره میکنیم:
- جنس بدنه: متریال ساخت، مانند چدن، فولاد یا پلیمر، تأثیر مستقیمی بر قیمت شیر پروانه ای دارد. بهعنوان مثال، قیمت شیر پروانهای چدنی معمولاً مقرونبهصرفهتر از مدلهای فولادی است.
- نوع عملگر: شیرهای پروانهای بهصورت اهرمی، گیربکسی، پنوماتیک و برقی عرضه میشوند. قیمت شیر پروانه ای پنوماتیک به دلیل عملکرد خودکار و تجهیزات جانبی، نسبت به مدلهای دستی بالاتر است.
- ابعاد و فشار کاری: هرچه سایز و کلاس فشاری شیر بیشتر باشد، قیمت آن نیز افزایش مییابد.
- برند و کیفیت ساخت: تولیدکنندگان معتبر معمولاً محصولات باکیفیتتر و بادوامتری ارائه میدهند که بر قیمت نهایی تأثیر دارد.
- نوع آببندی: متریال دیسک و سیت آببندی، بسته به نوع سیال و دمای کاری، میتواند هزینه شیر را افزایش دهد.
خرید شیر پروانه ای از تاتکو صنعت
در تاتکو صنعت، ما با ارائه انواع شیر پروانه ای در سایزها و متریالهای مختلف، نیازهای متنوع صنایع را پوشش میدهیم. علاوه بر تأمین محصولات باکیفیت، مشاوره تخصصی و تضمین اصالت کالا از دیگر خدمات ماست. برای استعلام قیمت شیر پروانه ای و دریافت راهنمایی در انتخاب بهترین مدل، با کارشناسان ما تماس بگیرید.